Umowa pożyczki jest umową nazwaną, uregulowaną w kodeksie cywilnym. Zgodnie z zawartymi w kodeksie przepisami, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Osoba biorąca pożyczę zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Pożyczka kojarzy się zwykle z oprocentowaniem, jednakże udzielona pożyczka wcale nie musi być oprocentowana. Kwestia należności odsetkowych jest kwestią umowną między stronami. Umowa pożyczki powinna zostać sporządzona na piśmie, jeżeli wartość przedmiotu pożyczki przekracza 1000 złotych. Umowa pożyczki powinna, chociaż nie musi, zawierać postanowień dotyczących terminu zwrotu pożyczki, w tym ilości rat oraz ich wysokości.
Od zawieranej umowy pożyczki należy, jakżeby inaczej, uiścić podatek od czynności cywilnoprawnych. Umowa pożyczki jest opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych wynoszącym 0,5% pożyczanej kwoty. Obowiązek uiszczenia podatku obciąża pożyczkobiorcę. Co jednak z pożyczkami udzielanymi sobie przez osoby najbliższe? Zgodnie z przepisami podatkowymi, istnieje możliwość skorzystania przez takie osoby ze zwolnienia od konieczności uiszczenia podatku. Zwolnienie wymaga spełnienia kilku warunków. Po pierwsze: stronami zawierającymi umowę pożyczki muszą być członkowie najbliższej rodziny – małżonek, zstępni (dzieci, wnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie), pasierb, rodzeństwo, ojczym, macocha. Po drugie: umowa powinna być sporządzona na piśmie. Po trzecie konieczne jest złożenie odpowiedniej deklaracji w urzędzie skarbowym w terminie 14 dni od udzielenia pożyczki. Tutaj należy zwrócić uwagę, że sama realizacja umowy może nastąpić np. 30 dni od zawarcia umowy. Termin do zgłoszenia w urzędzie skarbowym liczy się jednakże od dnia jej zawarcia, a nie realizacji. Czwartym, niezbędnym elementem, jest konieczność dokonania pożyczki w formie przelewu na rachunek bankowy albo przekazem pocztowym. Po spełnieniu wszystkich tych warunków umowa pożyczki zawarta między najbliższymi nie będzie podlegała opodatkowaniu.
Marcin Czwakiel
Kancelaria Adwokatów Czwakiel i Wspólnicy