Prawo w pigułce: zawezwanie do próby ugodowej
Pozew lub wniosek to pisma procesowe wszczynające postępowanie cywilne. Strona wnosząca takie pismo ma obowiązek poinformowania sądu także o tym, czy podjęto próbę ugodowego załatwienia sprawy. Obowiązek ten można wypełnić oświadczając np. że wielokrotne rozmowy, czy wymiana pism pomiędzy stronami, nie doprowadziły do porozumienia. Można też wykazać, iż do ugody nie doszło pomimo przeprowadzenia sądowego postępowania pojednawczego, zwanego zawezwaniem do próby ugodowej.
Z wnioskiem do sądu o przeprowadzenie postępowania pojednawczego może wystąpić każdy, o ile jego sprawa cywilna nadaje się do ugodowego załatwienia. Ponadto ewentualnemu zawarciu ugody nie mogą sprzeciwiać się przepisy prawa, ani też zasady współżycia społecznego. Ugoda nie może mieć też na celu obejścia obowiązujących przepisów prawa. Przeprowadzenie posiedzenia pojednawczego jest możliwe wyłącznie przed wszczęciem postępowania cywilnego, czyli przed złożeniem pozwu lub wniosku ze stosownym żądaniem. Jeżeli sprawa cywilna jest już w toku, to zawarcie ugody w osobnym postępowaniu pojednawczym nie jest możliwe. W takiej sytuacji ugodę można zawrzeć w toczącym się postępowaniu cywilnym.
Często w sposób ugodowy dochodzi do zakończenia spraw z zakresu zobowiązań. Są to sprawy dotyczące np. spłaty zaciągniętych pożyczek, zapłaty za towary. Ale nie tylko. Ugodowo można zakończyć także sprawy związane z odszkodowaniami, czy zadośćuczynieniem za doznaną krzywdę. Mogą tak zostać zakończone również sprawy z zakresu prawa spadkowego np. dział spadku, czy też prawa rodzinnego np. podział majątku po rozwodzie. Nie można jednak w tym trybie zawrzeć ugody w zakresie rozwiązania małżeństwa przez rozwód, czy uznania dziecka itp. Z mocy prawa wyłączone są też wszystkie sprawy związane z ubezpieczeniami społecznymi. Jeżeli postępowanie pojednawcze nie będzie dopuszczalne, a wniosek mimo to zostanie złożony, to sąd wniosek taki odrzuci.
Wniosek o zawezwanie do próby ugodowej powinien zawierać dokładne oznaczenie stron postępowania, z podaniem imienia i nazwiska oraz adresu zamieszkania. Należy również podać swój numer PESEL. Bezwzględnie należy krótko opisać przedmiot sprawy. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby opis przedmiotu sprawy był niejako przygotowaniem do wniesienia pozwu i zawierał więcej szczegółów. Do wniosku nie załącza się jednak żadnych fizycznych dowodów np. dokumentów. Niezwykle ważne jest także szczegółowe przedstawienie propozycji ugodowych wraz ze wskazaniem roszczenia, którego propozycja dotyczy. Jest to niezmiernie istotne, albowiem złożenie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej, przerywa bieg terminu przedawnienia dochodzonego roszczenia. Przerwanie biegu przedawnienia dotyczy zaś wyłącznie roszczenia, które ma być przedmiotem postępowania pojednawczego. Dla przykładu: jeżeli strona przeciwna nie dokonała zapłaty za trzy faktury, a we wniosku wskazano zaległość tylko z jednej, to bieg terminu przedawnienia ulegnie przerwaniu tylko, co do roszczenia z tej jednej faktury.
Wniosek składa się do sądu rejonowego bez względu na to, jaka jest wartość przedmiotu sporu. Nawet w sytuacji, gdyby w postępowaniu rozpoznawczym, właściwy był do rozpoznania sprawy sąd okręgowy. Wniosek taki składa się do sądu właściwego dla miejsca zamieszkania lub siedziby przeciwnika. Złożenie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej, jest tańsze niż złożenie pozwu. Opłata sądowa wynosi 1/5 opłaty, którą należałoby wnieść składając pozew.
Należy pamiętać, że wnioskodawca powinien stawić się na posiedzenie w terminie wyznaczonym przez sąd. Jeżeli tego nie zrobi, to sąd na wniosek strony przeciwnej, może obciążyć wnioskodawcę kosztami postępowania, w tym kosztami adwokackimi. Jeżeli zaś to strona przeciwna nie stawi się na termin wyznaczony przez sąd, w związku z zawezwaniem do próby ugodowej, a następnie wniesiony został w tej sprawie pozew, to sąd rozpoznając sprawę, obciąży przeciwnika również kosztami postępowania pojednawczego.
Marcin Czwakiel
Kancelaria Adwokatów Czwakiel i Wspólnicy