Prawo w pigułce: zasiedzenie nieruchomości
Zasiedzenie nieruchomości, to inaczej nabycie prawa własności nieruchomości przez osobę, która nie jest jej właścicielem. Zasiedzieć nieruchomość może każdy, kto przez określony czas włada nieruchomością jak właściciel, chociaż nim nie jest. Czas wymagany do zasiedzenia jest dość długi, a ponadto zależy od nastawienia psychicznego, w jakim włada się nieruchomością.
Zasiedzenie nieruchomości może nastąpić w dobrej lub złej wierze i – w zależności od rodzaju wiary – liczy się termin wymagany do nabycia własności w drodze zasiedzenia. Dobra wiara oznacza, że władający w dobrej wierze używał nieruchomości nie wiedząc, że posiada ona prawowitego właściciela. Wówczas nabywa prawo własności po upływie 20 lat. Do zasiedzenia nieruchomości w dobrej wierze dochodzi najczęściej w sytuacjach nieuregulowanych spraw rodzinnych lub spadkowych. Przykładowo: dany członek rodziny uważa, że skoro gospodaruje na określonej Nieruchomości, to prawnie ona należy do niego. Dopiero z chwilą np. chęci darowania tej nieruchomości swoim dzieciom, okazuje się, że owa nieruchomość w dalszym ciągu stanowi własność np. rodziców.
Zła wiara oznacza, że władający wiedział, że nieruchomość posiada prawowitego właściciela, władał tą nieruchomością, jako właściciel, opłacał podatki i gospodarował na niej nieprzerwanie w okresie co najmniej 30 lat. Tak więc po upływie lat trzydziestu użytkownik nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.
Władający nieruchomością, czy to w dobrej, czy w złej wierze, aby móc zostać jej prawowitym właścicielem, musi w sądzie rejonowym – właściwym dla miejsca położenia nieruchomości – złożyć stosowny wniosek o stwierdzenie przez sąd, że nabył nieruchomość poprzez zasiedzenie. Opłata sądowa od wniosku o nabycie nieruchomości przez zasiedzenie, jest stała i wynosi 2000 zł.
Osoba, która nabyła prawo własności przez zasiedzenie jest zobowiązana do uiszczenia podatku. Podatek ten opłaca się w wysokości 7% wartości nabytej nieruchomości. Obowiązek zapłaty podatku powstaje od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie. W ciągu miesiąca od uprawomocnienia się postanowienia sądu należy do urzędu skarbowego złożyć formularz SD-3 „Zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych”. Następnie urząd wystawi decyzję o wysokości należnego podatku. Od wartości nabytej nieruchomości (podstawy opodatkowania) można, w pewnych sytuacjach, odliczyć poniesione na nieruchomość nakłady.
Marcin Czwakiel
Kancelaria Adwokatów Czwakiel i Wspólnicy