Rozmowa z Wiolettą Sową, dyrektorem Centrum Kultury i Turystyki w Walimiu.
W ostatnim czasie pojawiły się doniesienia o możliwości zamknięcia Zamku Grodno w Zagórzu Śląskim dla zwiedzających. Powodem miało być rzekome zagrożenie bezpieczeństwa turystów…
Wioletta Sowa: – Niestety, ktoś rozpowszechnia nieprawdziwe informacje. Jako instytucja zarządzająca aż 11 obiektami na terenie całej Gminy Walim, czyli: zamkiem Grodno, Sztolniami Walimskimi, Centrum Obsługi Ruchu Turystycznego Akwarium, kładką na jeziorze Bystrzyckim, parkiem oraz 6 świetlicami zapewniam, że bezpieczeństwo naszych gości stawiamy na pierwszym miejscu i niezwłocznie reagujemy na wszystkie sygnały o jakichkolwiek zagrożeniach oraz realizujemy zalecenia wszystkich służb. Na przykład: podczas ubiegłorocznych wichur istniało zagrożenie ze strony wiatrołomów, dlatego do czasu zabezpieczenia dojścia do zamku obiekt był zamknięty. Dlatego z całą odpowiedzialnością mogę powiedzieć, że zamek Grodno i pozostałe obiekty, którymi zarządza Centrum Kultury i Turystyki w Walimiu są bezpieczne dla turystów i nie grozi im zamknięcie.
Zamek Grodno jest budowlą średniowieczną i wymaga ciągłych nakładów.
– By uratować zamek przed popadnięciem w ruinę, Gmina Walim przejęła go w 2008 roku i od tej chwili cały czas trwa pozyskiwanie środków oraz wykonany jest szereg inwestycji na kwotę przekraczającą 4 miliony złotych. Gdy w lutym 2020 roku zaczęłam pełnić obowiązki dyrektora Centrum Kultury i Turystyki w Walimiu, w pierwszej kolejności zapoznałam się z funkcjonująca już od 2016 r. ekspertyzą oraz z decyzjami i postanowieniami (w tym odstępstwami) Państwowej Straży Pożarnej. Zadziwiającym było, że na dzień przejmowania przeze mnie obowiązków żaden z nakazów wydanych przez straż pożarną nie był wykonany… Dosłownie żaden!
Jakie działania Pani podjęła?
– W 2020 r. rozpoczęłam procedurę wprowadzania decyzji nałożonych przez straż pożarną. Ograniczyliśmy liczbę osób mogących jednocześnie przebywać w zamku Grodno, wykonaliśmy instrukcję bezpieczeństwa, wyposażyliśmy budynek zamku w gaśnice o masie środka gaśniczego większej o 500 procent od wymaganej przepisami oraz po jednej gaśnicy AP 25 na każdej kondygnacji zamku. Wykonany został projekt budowlany oraz uzyskaliśmy zgodę konserwatora zabytków na wykonanie systemu sygnalizacji pożarowej wraz z oświetleniem elektrycznym i funkcją monitoringu do komendy Państwowej Straży Pożarnej w Wałbrzychu. Kilkakrotnie w kwestii systemu sygnalizacji pożaru składałam wniosek do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego – bezskutecznie, a sam projekt oraz aktualizacja kosztorysu kosztowały ponad 50 tysięcy złotych.
Co jeszcze zostało zrealizowane?
– Na bieżąco od 2020 roku wykonujemy przeglądy budowlane, wymagane przeglądy elektryczne, przeglądy systemu sygnalizacji pożaru w budynku hotelu oraz karczmy w budynku bramnym, wykonujemy pomiary ochronne, przeglądy gaśnic oraz prowadzimy szkolenia dla pracowników z zakresu ochrony przeciwpożarowej i bhp. W sierpniu 2020 r. wykonany został projekt budowlany naprawy muru kurtynowego, a w październiku uzyskaliśmy stosowną decyzję konserwatora zabytków – ważną do końca 2025 roku. Naprawa tego muru zastanie wykonana do września 2025 r., co jest zgodne z wydaną w styczniu 2025 roku decyzją nadzoru budowlanego. Dodam, że w miejscu, w którym pojawiła się wyrwa nie ma ścieżki turystycznej.
Przez pewien okres wyłączona z użytkowania była zamkowa wieża. Dziś można z niej bezpiecznie korzystać?
– W 2020 r., z uwagi na domniemanie przechyłu wieży, podjęłam decyzję o wyłączeniu jej z użytku. W lutym 2021 r. dostaliśmy opinię techniczną w zakresie oceny stanu technicznego wieży zamku górnego. Z opinii tej wynika propozycja programu naprawczego. W roku 2022 – uwzględniając wytyczne przedstawione w rozporządzeniu o warunkach technicznych, jakie powinny spełniać obiekty budowlane – została podwyższona balustrada do wysokości odpowiadającej przepisom, dzięki czemu mogłam podjąć decyzję o ponownym otwarciu wieży. Co ważne, z opinii wynika, że konstrukcja wieży zamku w części murowanej jest w zadowalającym stanie technicznym i może być użytkowana z zachowaniem warunków wynikających z wytycznych ochrony przeciwpożarowej. Także poszczególne elementy konstrukcji hełmu są w dobrym stanie technicznym, ale już rozpoczęliśmy procedurę zabezpieczenia wieży specjalnymi linami.
Rozmawiał Robert Radczak