Pomysł, by tradycje wałbrzyskiego górnictwa wpisać na listę światowego dziedzictwa, pojawił się w 2019 roku. Formalnie procedurę Stara Kopalnia mogła rozpocząć dopiero po wpisaniu na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego wałbrzyskiej Barbórki.
To udało się w 2022 roku. Stara Kopalnia została dołączona do wniosku o wpis na listę światowego dziedzictwa kulturowego wspólnie z górnikami ze Śląska, ale i Austrii oraz Luksemburga. Wałbrzych liczy na docenienie unikatowości obecnych obchodów Barbórki, które kontynuowane są mimo zamknięcia kopalń.
– To, co jest unikatowe w Festiwalu Tradycji Górniczych Barbórka, to obecne obchody, które prowadzimy od lat. To, że organizujemy Szychtę Szkolną i dziecięcą biesiadę zawierająca elementy tradycyjnej karczmy piwnej. Mamy prezydium, któremu przewodniczy Lis Major, jest tradycyjnie skok przez skórę, z pasowaniem na górników prowadzonym przez prawdziwych górników, nie brakuje również śpiewu, orkiestry górniczej oraz zabaw i animacji. To jest niespotykane nie tylko w Polsce, ale także w innych krajach. Kolejnym elementem, który został wyróżniony we wniosku w przypadku wałbrzyskiej Barbórki jest Wielka Parada Górnicza, bo przypomnę, że w Wałbrzychu od blisko trzydziestu lat nie ma górnictwa, a tradycje wciąż są żywe Wałbrzyską Barbórkę tworzy dziś kilka pokoleń. Są górnicy, którzy przed laty pracowali w kopalniach. Jest młodzież, która w ramach wolontariatu angażuje się w wydarzenie i wreszcie są także dzieci, które tak naprawdę poznają tradycję, o których dość często w ogóle nie słyszały – mówi Marta Wróbel ze Starej Kopalni.
Do końca marca w biurze UNESCO w Paryżu złożony zostanie międzynarodowy wniosek w sprawie wpisania tradycji górników z Polski, Austrii i Luksemburga na listę światowego dziedzictwa. Co dla wałbrzyskiego kompleksu oznaczałby wpis?
– To przede wszystkim prestiż. To także ogromne wyzwanie po uzyskaniu wpisu na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości, ponieważ będziemy musieli dbać o kultywowanie tych tradycji. To nas jednak nie przeraża, robimy to już od lat – dodaje dyrektor Starej Kopalni, Jan Jędrasik.
Weryfikacja zgłoszenia potrwa kilka miesięcy. Ostateczną odpowiedź Stara Kopalnia może poznać w grudniu przyszłego roku.
(MW, RED)