Prawo w pigułce: wydanie odholowanego samochodu bez dowodu opłaty za odholowanie i parking
Zdarzają się w życiu sytuacje, które zdecydowanie „podnoszą ciśnienie”. Jednym z takich zdarzeń jest odholowanie samochodu przez upoważnione służby – straż miejską, policję oraz pozostawienie go na strzeżonym parkingu.
Decyzja o odholowaniu najczęściej dotyczy pojazdu mechanicznego, którego używanie może stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa lub porządku ruchu drogowego lub utrudniającego prowadzenie akcji ratowniczej. Ma to miejsce, gdy samochód zostanie zaparkowany np. 1) w miejscu, w którym pozostawienie pojazdu jest zabronione i pozostawienie go w tym miejscu utrudnia ruch drogowy lub zagraża bezpieczeństwu tego ruchu, 2) w miejscu przeznaczonym dla parkowania osób niepełnosprawnych, gdy takich uprawnień kierujący nie posiada, 3) w miejscu obowiązywania zakazu z tym, że w tym miejscu musi znajdować się oznakowanie, że zaparkowany samochód zostanie usunięty na koszt właściciela.
Równocześnie może to dotyczyć sytuacji związanych z naruszeniem bezpieczeństwa ruchu drogowego w inny sposób, poprzez np. 1) kierowanie pojazdem przez w stanie nietrzeźwości, czy też w stanie po użyciu alkoholu lub pod wpływem środków odurzających, 2) kierowanie pojazdem, którego stan techniczny może stanowić zagrożenie dla innych użytkowników dróg.
Jeżeli już doszło do takiej sytuacji, to kierowca musi jakoś odzyskać swój samochód. Auto może odebrać jego właściciel lub posiadacz, który jest ujawniony w dowodzie rejestracyjnym. Może też odebrać osoba wskazana w pokwitowaniu zatrzymania dowodu rejestracyjnego, o ile sytuacja taka miała miejsce.
Przy odbiorze samochodu można spotkać się z sytuacją, że osoby zarządzające parkingiem stwierdzą, że nie wydadzą auta dopóki nie zostanie im okazany dowód uiszczenia opłaty za odholowanie i zapłata za jego parkowanie. Do 13 września 2019 r. faktycznie istniał przepis uzależniający wydanie samochodu od okazania dowodu uiszczenia opłaty za jego usunięcie i parkowanie. Przepis ten został jednak uznany za niekonstytucyjny wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 5 grudnia 2018 r. (sygn. akt K 6/17). O tym, że samochód został usunięty z dotychczasowego miejsca i zaparkowano go na parkingu strzeżonym, ze wskazaniem adresu tego parkingu, kierujący/posiadacz powinien zostać powiadomiony pisemnie. W używanym wzorze tego powiadomienia, znajdującym się w odpowiednim rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, znajduje się pouczenie, że odebrać pojazd możemy dopiero po okazaniu wskazanych powyżej opłat. W aktualnie obowiązującym stanie prawnym, pouczenie to nie jest prawnie skuteczne.
Pojazd powinien zostać wydany bez względu na uiszczenie lub nie uiszczenie opłaty za jego usunięcie i parkowanie. Jeżeli jednak mimo tego, następuje odmowa wydania pojazdu, to nie postanie nic innego jak poprosić o interwencję funkcjonariuszy policji. W trakcie interwencji należy wykazać dokumentem, iż jesteśmy właścicielem samochodu lub uprawnionym do jego używania posiadaczem. Wyraźnie należy stwierdzić, że przysługujące właścicielowi prawo własności jest naruszane albowiem osoba, która odmawia wydania auta, nie ma prawa go zatrzymywać, wbrew naszej woli. Osoba, która nie chce wydać pojazdu, pomimo udowodnienia prawa jego własności może swoim zachowaniem wyczerpywać znamiona przestępstwa.
Nie ulega wątpliwości, że opłaty te będzie trzeba, wcześniej czy później ponieść. Brak dowodu poniesienia tych opłat na moment odbierania samochodu nie może jednak stanowić podstawy do tego, aby samochód nie został wydany.
Marcin Czwakiel
Kancelaria Adwokatów Czwakiel i Wspólnicy