Prawo w pigułce: skarga na czynności komornika
Zawód komornika często postrzegany jest, jako zawód dość niewdzięczny. Z punktu widzenia dłużnika, komornik jest tym złym, który go ściga. Z kolei dla wierzyciela komornik bywa ostatnią szansą i nadzieją na odzyskanie należnej mu wierzytelności. A przecież każdy, komu należą się pieniądze, chciałby je odzyskać.
Niestety, zdarza się również, że działania komornika przekraczają granice prawem dozwolone. Ma to miejsce wtedy, gdy komornik dokonuje czynności, których dokonać nie powinien lub których prawo mu zabrania. Może zaistnieć również taka sytuacja, że komornik nie dokonuje czynności, których powinien dokonać, w celu odzyskania pieniędzy wierzyciela. Jakie działanie prawne przysługuje przeciw takim działaniem lub zaniechaniem komornika? Takim instrumentem prawnym jest skarga do sądu na czynności komornika. Skarga przysługuje zarówno na działanie jak i na zaniechanie komornika.
Skargę należy wnieść do komornika w terminie tygodniowym od dnia: 1) dokonania czynności przez komornika, gdy strona lub osoba, której prawo zostało przez czynność komornika naruszone bądź zagrożone, była przy tej czynności obecna lub była o terminie jej przeprowadzania zawiadomiona, 2) zawiadomienia strony lub osoby o dokonaniu czynności, której prawo zostało przez czynność komornika naruszone bądź zagrożone, 3) powzięcia wiadomości przez skarżącego o dokonanej czynności – w przypadku braku zawiadomienia.
Skargę na zaniechanie przez komornika dokonania czynności wnosi się w terminie tygodniowym od dnia, w którym skarżący dowiedział się, że czynność miała lub powinna być dokonana.
Skargę może złożyć strona (wierzyciel lub dłużnik) lub inna osoba, której prawa zostały przez czynności lub zaniechanie komornika naruszone bądź zagrożone. Skarga na czynność komornika powinna czynić zadość wymaganiom pisma procesowego. Musi między innymi zawierać: 1) oznaczenie sądu, przy którym działa komornik, 2) wskazanie komornika, którego czynność się skarży, 3) określenie stron postępowania egzekucyjnego, czyli dłużnika i wierzyciela, 4) sygnaturę sprawy, pod którą prowadzona jest egzekucja, 5) podpis osoby wnoszącej skargę.
Wnoszona skarga powinna również szczegółowo określać skarżoną czynność (np. zajęcie wynagrodzenia za pracę, zajęcie ruchomości) lub czynność, której zaniechano (np. nie dokonano zajęcia środków na rachunku bankowym dłużnika), a także zawierać żądanie określonego działania np. wniosek o zmianę, uchylenie lub dokonanie czynności. Skarga powinna również zawierać uzasadnienie. Sąd może zmienić lub uchylić zaskarżoną czynność komornika lub nakazać komornikowi dokonanie wskazanej przez skarżącego czynności.
Od 1 stycznia 2019 r. skargę na komornika opłaca się kwotą 50 zł. Opłaty dokonuje się na rachunek sądu właściwego do rozpoznania skargi. Skargi nie trzeba składać na urzędowym formularzu, niemniej istnieje możliwość wniesienia skargi na czynności komornika w ten sposób. Odpowiednie formularze można znaleźć na stronach internetowych poszczególnych komorników sądowych oraz Ministerstwa Sprawiedliwości.
Komornik w terminie trzech dni od dnia otrzymania skargi sporządza uzasadnienie przeprowadzenia zaskarżonej czynności albo przyczyn jej zaniechania. Następnie przekazuje skargę – wraz z aktami sprawy – do właściwego sądu. Sąd powinien rozpoznać skargę w terminie tygodniowym od dnia jej wpływu do sądu, a gdy skarga zawiera braki formalne, które podlegają uzupełnieniu, w terminie tygodniowym od jej uzupełnienia. Praktyka pokazuje jednak, że termin tygodniowy do rozpoznania skargi przez sąd, rzadko jest zachowywany. Komornik, po wpłynięciu skargi, może również sam w całości skargę uwzględnić. O uwzględnieniu skargi komornik zawiadamia skarżącego oraz zainteresowanych, których uwzględnienie skargi dotyczy. Dalszy bieg – sądowy – nie jest wówczas skardze nadawany.
Warto pamiętać, że samo wniesienie skargi nie wstrzymuje postępowania egzekucyjnego, ani wykonania zaskarżonej czynności. Dopiero sąd może, na żądanie skarżącego, zawiesić postępowanie lub wstrzymać dokonanie czynności.
Marcin Czwakiel
Kancelaria Adwokatów Czwakiel i Wspólnicy