Fundacja Edukacji Europejskiej w Wałbrzychu od 2007 roku zajmuje się tworzeniem nowych miejsc przedszkolnych. W przeciągu tych 13 lat, wspólnie z samorządami z trzech województw, uruchomiliśmy ponad 100 placówek wychowania przedszkolnego. W wielu przypadkach placówki te powstawały na terenach wiejskich, gdzie bez wsparcia środków unijnych takie miejsca nigdy by nie powstały. Niektóre z nich działania do dziś i cieszą się ogromną popularnością.
Od 2012 Fundacja współpracuje z Gminą Wałbrzych i dzięki temu na terenie Wałbrzycha powstało blisko 400 bezpłatnych nowych miejsc w przedszkolach samorządowych.
W każdej z tych placówek, oprócz podstawowej opieki nad dziećmi w wieku do 6 lat, oferowane jest również wsparcie logopedyczne. Dzięki pracy specjalistów w tych placówkach, rodzice i ich dzieci mają dostęp do bezpłatnych konsultacji i profesjonalnego wsparcia. Wielu rodziców dopiero gdy ich dziecko poszło do przedszkola dowiadywało się o tym, jak ważna jest wczesna diagnoza logopedyczna i jakie może mieć ona znaczenie dla przyszłości dziecka w szkole podstawowej i w dalszej edukacji.
O tym jak ważna jest praca logopedy opowie dzisiaj Magdalena Dorniak – na co dzień pracująca z dziećmi w Przedszkolu Samorządowym nr 8 w Wałbrzychu, którego działalności jest dofinansowana ze środków Unii Europejskiej (RPO WD Działania 10.1.4) w ramach projektu „Wałbrzyskie Przedszkolaki na Szóstkę”.
W dzisiejszych czasach praca logopedy, choć mocno niedoceniana – jest coraz bardziej pożądana i potrzebna. Szczególnie w placówkach oświatowych, gdzie logopeda ma możliwość ścisłej współpracy z nauczycielami, rodzicami i innymi specjalistami. Logopeda stał się ważnym specjalistą w rozwoju psychofizycznym dziecka od okresu żłobkowego, przez okres przedszkolny, a skończywszy na okresie szkolnym.
Zadania logopedy, wbrew opinii wielu niewtajemniczonych, nie polegają jedynie na korygowaniu wad wymowy. Szeroki zakres pracy polega na kształtowaniu czynności podstawowych – niejednokrotnie zaburzonych (tj. połykania, żucia, gryzienia), przez rozwijanie kompetencji komunikacyjnej u dzieci zdrowych i z orzeczeniami, korygowanie wad wymowy i prowadzenie szeroko pojętej profilaktyki logopedycznej. Logopeda w czynny sposób rozwija sferę często zaburzonego u dzieci słuchu fonologicznego. Jego prawidłowe funkcjonowanie warunkuje bowiem sukces procesów dydaktycznych.
Ogólnodostępne statystyki, jak i wskaźniki po diagnozach wstępnych poszczególnych logopedów pokazują, że rola logopedy w placówce oświatowej jest nieoceniona. Duża część dzieci (niejednokrotnie nawet 60 % grupy przedszkolnej, nieco mniej – wg mojej wiedzy w klasach szkolnych) wymaga ukierunkowania i wsparcia logopedycznego lub regularnej terapii logopedycznej. Oczywiście dane te są zmienne i uwarunkowane wieloma czynnikami.
Problemy, z jakimi styka się logopeda w placówkach oświatowych, często dotykają strefy „neuro”. Jest to argument przemawiający za tym, aby do placówek oświatowych zatrudniać logopedów ze specjalnością neurologopedyczną. Tym bardziej, że jest coraz więcej dzieci z zaburzonym globalnym napięciem mięśniowym, a to z kolei może przekładać się na nieprawidłowe napięcie orofacjalne. Dodatkowo wygoda życiowa sprawia, że matki nadmiernie korzystają ze smoczków i butelek, zbyt późno wprowadzają stałe pokarmy, a to przekłada się na nieprawidłową pracę języka i tym samym wpływa na pojawienie się wad wymowy. Warto wspomnieć także o aspekcie psychologicznym – wady artykulacyjne w późniejszym okresie negatywnie wpływają na poczucie wartości młodego człowieka.
Logopeda, w szczególności neurologopedia, posiada szeroką wiedzę dotyczącą różnych zaburzeń i zakłóceń rozwojowych. Niejednokrotnie jest osobą „nadającą” tor dalszych działań dla dobra dziecka. Sugeruje wizyty u innych specjalistów (neurologa, laryngologa, psychologa). W razie potrzeby kieruje na badanie audiologiczne i podcięcie wędzidełka.
Świadomość logopedyczna stopniowo wzrasta, ale nadal jest zbyt mała, aby zapobiec pewnym problemom logopedycznym. Logopeda w placówce oświatowej powinien stać się „standardem powszechnym”. Czyni wiele dobrego dla dzieci, a dla współczesnych zapracowanych rodziców jego obecność w żłobku, przedszkolu i szkole jest bardzo wygodna, a rola nieprzeceniona.
Magdalena Dorniak
