Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz. U. z 2020 r. poz. 433) wprowadzony został na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, począwszy od 14 marca 2020 r. aż do odwołania, stan zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2 i wywoływanej nim choroby COVID-19.
W związku ze stanem zagrożenia epidemicznego, zdecydowano się wprowadzić od północy 15 marca 2020 r. aż do odwołania, szereg ograniczeń dotyczących wszystkich obywateli i obejmujących przemieszczanie się i odbywanie zgromadzeń. Ograniczenia obejmują również handel. Do najbardziej odczuwalnych ograniczeń, dotyczących zarówno obywateli RP jak i cudzoziemców, należy zaliczyć zamknięcie międzynarodowych pasażerskich połączeń lotniczych i kolejowych, zakaz wjazdu na teren kraju cudzoziemców niepracujących i niemieszkających w Polsce oraz obowiązek poddania się kwarantannie przez osoby powracające do kraju. Każda z osób przekraczających granicę będzie podlegała rejestracji i przebadaniu. Zostanie również skierowana na obowiązkową 14-dniową kwarantannę domową. Odbywaniem obowiązkowej kwarantanny nie są objęte osoby:
– z obszarów przygranicznych, które mieszkają w Polsce, ale pracują na co dzień w kraju sąsiednim,
– kierowcy transportu kołowego – np. autobusów i busów.
Należy także mieć na uwadze, że rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 13 marca 2020 r. w sprawie przywrócenia tymczasowo kontroli granicznej osób przekraczających granicę państwową stanowiącą granicę wewnętrzną (Dz. U. z 2020 r. poz. 434) przywrócono kontrole graniczne na całej granicy państwa, jednak niektóre przejścia graniczne będą w tym czasie zamknięte dla ruchu całkowicie lub częściowo. Nielegalne przekroczenie granicy skutkuje odpowiedzialnością za wykroczenie lub występek (przestępstwo). Zgodnie z art. 49a Kodeksu wykroczeń: kto wbrew przepisom przekracza granicę Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze grzywny do 5000 zł. Nielegalne przekroczenie granicy przy użyciu przemocy, groźby, podstępu lub we współdziałaniu z innymi osobami, skutkuje już odpowiedzialnością z art. 264§2 Kodeksu karnego, przewidującego sankcję w postaci kary pozbawienia wolności do lat 3. Odpowiedzialnością karną skutkuje również organizowanie innym osobom nielegalnego przekraczania granicy podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat (art. 264§3kk). Przekraczanie granicy obejmuje zarówno wejście jak i opuszczenie terytorium Polski. Warto zachować ostrożność i sprawdzić, czy przejście, którym zamierzamy przekroczyć granicę jest otwarte, aby nie narazić się na groźbę odpowiedzialności karnej za jej nielegalne przekroczenie.
Kwarantanna często mylona jest z izolacją i ta kwestia wymaga wyjaśnienia, w oparciu o definicje zawarte w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (tj. Dz. U. z 2019 r. poz. 1239). Izolacja to odosobnienie osoby lub grupy osób chorych na chorobę zakaźną lub podejrzanych o taką chorobę w celu uniemożliwienia przeniesienia biologicznego czynnika chorobotwórczego na inne osoby.
Izolacja jest całkowita, co oznacza, że osoba jej poddana nie powinna mieć możliwości kontaktu ze światem zewnętrznym. Najczęściej wykonywana jest w specjalnie przygotowanych pomieszczeniach szpitalnych, tak zwanych izolatkach. Z osobą izolowaną bezpośrednio kontaktować się może, używając przy tym stroju ochronnego, tylko personel szpitala. Kwarantanna ma na celu odosobnienie osoby zdrowej, która była narażona na zakażenie, w celu zapobieżenia szerzeniu się chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych.
Kwarantanna polega na ograniczeniu opuszczania miejsca pobytu i powstrzymanie się od bezpośredniego kontaktu z innymi osobami. Z tego powodu można odbywać ją nawet w domu lub mieszkaniu. Osoba odbywająca kwarantannę może np. wychodzić do ogrodu na terenie swojej posesji, jeżeli nie będzie w tym czasie nawiązywała kontaktu z innymi osobami. W czasie kwarantanny nie można jednak samemu wyjść na zakupy, czy wyprowadzić psa poza posesję. O pomoc w tych czynnościach należy poprosić osoby bliskie lub znajomych. Należy pamiętać, że nie wolno kontaktować się osobiście z osobami poddanymi kwarantannie, czyli np. zakupy należy zostawić po drzwiami domu/mieszkania. Jeżeli osoba poddana kwarantannie jest osobą samotną, powinna o swojej sytuacji telefonicznie poinformować gminę, w której mieszka i poprosić o pomoc. Warunki kwarantanny są ustalane indywidualnie. Może się zdarzyć, że bliscy osoby poddanej kwarantannie będą musieli opuścić na ten czas dom/mieszkanie, o ile sami kwarantannie poddani nie będą. W czasie kwarantanny należy oczywiście szczególnie mocno przestrzegać zasad higieny. Osoba poddana kwarantannie musi również udzielać inspekcji sanitarnej regularnych informacji o stanie swojego zdrowia. Każde pogorszenie stanu zdrowia, nawet niezwiązane bezpośrednio z symptomami choroby COVID-19, wywoływanej przez wirus SARS-CoV-2, należy służbom sanitarnym zgłaszać niezwłocznie. Okres kwarantanny, którą powracający do kraju będą zobowiązani przejść, wynosi 14 dni. Należy jednak pamiętać, że kwarantanna może być zarządzana więcej niż jeden raz. Kwarantanna może być również skrócona. Organem uprawnionym do wydania decyzji w tym zakresie jest wyłącznie inspekcja sanitarna.
Fakt przestrzegania zasad kwarantanny sprawdzany jest przez odpowiednie służby – aktualnie przez policję a wkrótce, z uwagi na liczbę osób, które zostaną poddane kwarantannie, również przez wojsko.
Brak przestrzegania zasad kwarantanny, opisanych wyżej, wiąże się z jednej strony z możliwością zarażania osób zdrowych, natomiast z drugiej strony takie zachowanie zagrożone grzywną w wysokości 5000 złotych. W pewnych wypadkach nierozważne zachowanie osoby objętej kwarantanną i złamanie jej warunków, będzie mogło wypełniać znamiona przepisów karnych, przewidujących o wiele surowsza odpowiedzialność. Do takiej osoby może bowiem znaleźć zastosowanie art. 161§2 kk, który stanowi, że kto widząc o tym, że dotknięty jest choroba zakaźną lub realnie zagrażającą życiu, naraża inną osobę na zarażenie, podlega karze grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku, lub art. 165§1 kk, który mówi, że kto sprowadza niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia wielu osób albo dla mienia w wielkich rozmiarach powodując zagrożenie epidemiologiczne lub szerzenie się choroby zakaźnej (…) podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat.
W tym trudnym dla nas wszystkich czasie należy zachować mądrość i rozsądek w swoim działaniu i zachowaniu.
Adwokat Marcin Czwakiel
Kancelaria Adwokatów Czwakiel i Wspólnicy