17 września 2025 r., po ponad rocznej pracy nad projektem „Rady seniorów – wzmacnianie aktywności obywatelskiej seniorów w rejonie wałbrzysko-kamiennogórskim”, realizowanym przez Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Granica”, odbyło się Forum Rad Seniorów.
W Kompleksie Dworzysko w Szczawnie-Zdroju spotkali się seniorzy i organizacje senioralne uczestniczące w projekcie oraz reprezentanci instytucji działających na ich rzecz: Mateusz Makarewicz reprezentujący Wydział Polityki Senioralnej i Projektów Społecznych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego, Zastępca Wójta Gminy Kamienna Góra Małgorzata Buszkiewicz, Przewodniczący Rady Miejskiej Szczawna-Zdroju Łukasz Różycki, Wiceprzewodniczący Dolnośląskiej Rady Seniorów Zdzisław Ratajski oraz Irena Krukowska-Szopa, dzięki której powstało kilka Rad Seniorów na Dolnym Śląsku oraz Rada Seniorów z Mieroszowa i Lubawki.
Forum poświęcone było tematyce polityki senioralnej na szczeblu regionalnym i lokalnym. Poruszono ważne zagadnienia z zakresu wdrażania polityki senioralnej, programów na rzecz osób starszych, zmian prawnych, kształtowania polityki senioralnej na Dolnym Śląsku, a także inicjowania i wspierania rozwiązań poprawiających jakość życia seniorów i ich aktywność społeczną. Uczestnicy Forum Rad Seniorów niemal jednogłośnie wsparli potrzebę podjęcia współpracy celem popularyzowania polityki senioralnej podpisując deklarację współpracy. Deklaracja zakłada współpracę opartą na transferze wiedzy i doświadczeń oraz partnerstwo oparte na zasadach wzajemnego zrozumienia, poszukiwania rozwiązań gwarantujących ludziom starszym należyte miejsce w społeczeństwie. Chociaż deklaracja nie ma charakteru zobowiązania, a jest jedynie wyrazem intencji, podpisy pod nią dają nadzieję, że po długiej, pełnej wybojów drodze, uda się wypracować zmiany systemowe gwarantujące seniorom szeroko rozumiane bezpieczeństwo.
Druga część spotkania poświęcona była podsumowaniu działań i podziękowaniom za pracę i współpracę przy projekcie.
Projekt zainicjował proces powołania dwóch Rad Seniorów w Uzdrowiskowej Gminie Szczawno-Zdrój i Gminie Kamienna Góra. Obejmował szereg działań warsztatowych, organizację wydarzenia senioralnego, warsztaty konsultacyjne, upowszechnianie dobrych praktyk, ewaluacje projektu oraz wyżej wymienione Forum Rad Seniorów. Wśród uczestników projektu przeprowadzono badanie ankietowe określające poziom podniesienia ich kompetencji. Seniorzy udział w projekcie ocenili jako dużą wartość, nie tylko dzięki nabytej wiedzy i umiejętności formalnych w zakresie powołania i działania rady seniorów ale również w zakresie budowania relacji z innymi seniorami i organizacjami senioralnymi. Seniorzy wyznali, że poczuli się wartościowi, dostrzegli jak wiele mogą zrobić dla siebie i innych seniorów. Doświadczenie i umiejętności nabyte podczas wspólnych działań projektowych przeniosły się na codzienne interakcje w innych kontekstach. Wspólne doświadczenia, współpraca, rozmowy, stworzyły więź, stłumiły lęk przed nieznanym. Udział w projekcie umożliwił seniorom również ożywienie relacji z mieszkańcami i instytucjami zewnętrznymi, co jest kluczowe dla efektywnego powołania i działania rady seniorów.
Zarówno organizacje i seniorzy bezpośrednio jak i pośrednio związani z projektem wykazali wielkie zaangażowanie i wsparcie na rzecz powstania Rady Seniorów w Szczawnie-Zdroju oraz Rady Seniorów w Gminie Kamienna Góra, jako ciała doradczego, które wesprą samorządy w tworzeniu polityki senioralnej.
Zmiany demograficzne w Polsce, charakteryzujące się spadkiem liczby ludności i wzrostem liczby osób w wieku 60+, generują wyzwania w wielu obszarach życia. Odpowiedzią na te zmiany jest zyskująca na znaczeniu aktywizacja seniorów, zakładanie organizacji senioralnych czy powoływanie rad seniorów. Popularne stereotypy dotyczące osób 60+ (np. mniejsza motywacja do działania, niechęć do udziału w szkoleniach, samorozwoju, niechęć do zmian) nie znajdują potwierdzenia w badaniach. Wręcz przeciwnie: 90% seniorów deklaruje, że żyje w poczuciu sensu życia i lubi dzielić się wiedzą i doświadczeniem z innymi. Seniorzy tworzą ogromny potencjał społeczny: potencjał intelektualny w postaci mądrości życiowej, potencjał dotyczący życia rodzinnego, potencjał przekazu kulturowego, potencjał jako mistrzostwo w wykonywaniu zawodu, potencjał ekonomiczny. Wymienione potencjały stanowią ich kapitał społeczny. Pozwala on seniorom na efektywną współpracę w celu osiągnięcia wspólnego celu lub zamierzenia a dzięki działaniu rady seniorów będą one możliwe do realizacji.
Seniorzy uczestniczący w projekcie wyrazili ogromną potrzebę powoływania rad seniorów jako narzędzia budowania polityki senioralnej – międzysektorowej, otwartej na potrzeby osób starszych, uwzględniającej ich aspiracje, oczekiwania i potrzeby, bo kto, jak nie oni najlepiej je znają i wyrażają. Pamiętajmy o tym, że każdy z nas kiedyś będzie seniorem, dlatego to, co wypracujemy teraz i przez najbliższe lata zaważy na naszej wspólnej przyszłości.
(WK)
