Henryk Wieniawski to jeden z najwybitniejszych polskich skrzypków i kompozytorów. Międzynarodowe Festiwale Wieniawskiego nawiązują do dwukrotnych pobytów i koncertów tego Artysty w latach 1855 i 1857, w Szczawnie-Zdroju (wówczas Bad Salzbrunn) na Dolnym Śląsku.
Pierwszy koncert w Szczawnie-Zdroju Henryk Wieniawski zagrał 16 sierpnia 1855 roku w „Kursalu” (obecnie Klub Kuracjusza „Biała sala”) i jak pisał ówczesny recenzent „Gazety Warszawskiej”: „Pan Wieniawski dał koncert w Salzbrunn w Kursalu i zrobił furorę…”.
Po drugiej wojnie światowej, w uzdrowiskach na Dolnym Śląsku bujnie rozkwitało życie artystyczne. Powstawały festiwale muzyczne – Chopinowski w Dusznikach Zdroju (1946), Moniuszkowski w Kudowie-Zdroju (1962), a w Szczawnie-Zdroju Henryka Wieniawskiego (1965). Trzy powyższe wydarzenia to najstarsze Festiwale muzyczne w Polsce.
Już w roku 1961 założono w Szczawnie-Zdroju Towarzystwo Muzyczne imienia Henryka Wieniawskiego, którego pierwszym prezesem został dr Alfons Szyperski, historyk i działacz kulturalny. Zainicjowało ono budowę pomnika Wieniawskiego, dłuta prof. Bohdana Hofmana, który odsłonięto w szczawieńskim Parku Zdrojowym w czerwcu 1965 roku. W tym samym roku rozpoczął się pierwszy Festiwal poświęcony twórczości Wieniawskiego, który do początku lat osiemdziesiątych nosił nazwę „Dni Henryka Wieniawskiego” (znany w świecie jako „The Henryk Wieniawski Days”).
Na pierwszym Festiwalu wystąpiło między innymi słynne Trio Wiłkomirskich (Maria, Wanda i Kazimierz). W kolejnych edycjach Festiwalu przez estrady koncertowe przewinęli się najwybitniejsi skrzypkowie z Polski i z zagranicy. Koncertowali tu między innymi wspomniana Wanda Wiłkomirska, Kaja Danczowska, Konstanty Andrzej Kulka, Krzysztof Jakowicz, Jadwiga Kaliszewska, Edward Zienkowski, Magdalena Rezler, Robert Kabara, Piotr Pławner, Bartłomiej Nizioł. Z zagranicznych skrzypków – Peter Zazovsky i Alexander Romanul (USA), Marine Jaszwili, Jewgenij Buszkov, Vadim Riepin, Maksim Wengerov (Rosja), Felicia Terpitz (Niemcy), Frantiszek Novotny (Czechy), Thibault Vieux (Francja), Shizuka Ishikawa, Hiroko Suzuki (Japonia)
i wielu innych. Oprócz występów renomowanych i uznanych skrzypków odbywają się tu także koncerty młodych artystów, którzy mają okazję zaprezentowania swej sztuki wykonawczej publiczności festiwalowej.
Festiwal Henryka Wieniawskiego hołduje tradycji związanej z pobytem i koncertowaniem Henryka Wieniawskiego w tym Kurorcie. Obok przybliżania i promowania na koncertach twórczości Kompozytora, Festiwal poszerza horyzonty i sięga również po dorobek artystyczny brata Henryka – Józefa Wieniawskiego,
a także córki Ireny Wieniawskiej (Poldowski). Na Festiwalu wykonywane są również działa kompozytorów współczesnych Wieniawskiemu, w tym, przede wszystkim twórców polskich, także z późniejszych lat i pierwszej połowy XX wieku. W ten sposób właśnie Festiwal przybliża słuchaczom i melomanom literaturę skrzypcową polskich i europejskich kompozytorów.
Zadaniem Festiwalu Wieniawskiego jest również promocja i prezentacja wiolonistyki polskiej i zagranicznej. Stąd na koncertach pojawiają się znani, wybitni skrzypkowie, ale także młodzi artyści, rozpoczynający dopiero swoją karierę, często będący laureatami prestiżowych konkursów skrzypcowych.
Organizatorzy Festiwalu co roku zapraszają mieszkańców, kuracjuszy i gości podwałbrzyskiego Szczawna do udziału w wyjątkowych koncertach, na które wstęp jest bezpłatny. Dzięki temu to unikatowe w skali regionu wydarzenie kulturalne stanowi doskonałą możliwość promocji muzyki klasycznej wśród odbiorców, którzy nie mają częstego kontaktu z tym rodzajem sztuki.
(MZ)
