Pies to najlepszy przyjaciel człowieka – w tym powiedzeniu jest wiele prawdy. Kudłaty przyjaciel, radośnie merdający ogonem na widok rodziny, wśród której mieszka, to z całą pewnością pocieszny widok. Jednak pies to nie tylko kudłaty przyjaciel, pupil rodziny, dający radość. Pies to także obowiązki i odpowiedzialność.
Pies jest również strażnikiem domowego ogniska. Ochronę terytorium, w którym się porusza, oraz osób ze „swojego stada”, psy mają – w mniej lub bardziej rozwiniętych – genach. Na posiadaczy psów przepisy nakładają szereg obowiązków, poczynając od obowiązku uiszczania podatku od jego posiadania, przez obowiązek sprzątania po jego „spacerze”, aż do określania zasad poruszania się czworonoga w miejscach publicznych. Jakie są te zasady, kiedy i gdzie obowiązują?
Jedną z naczelnych zasad, nagminnie zresztą łamaną, jest puszczanie psa luzem w lesie. Mało kto wie, że takie zachowanie jest legalne tylko w określonych przypadkach, do których należą: polowanie, specjalistyczne szkolenia psów oraz udział w akacjach ratowniczych, poszukiwawczych lub ochronnych. Las to jednak z reguły teren mało uczęszczany przez ludzi. Czy wobec tego w innych miejscach publicznych, bardziej zagęszczonych, psy mogą biegać luzem?
Generalnie przepisy, kodeksu wykroczeń, nakazują, przy trzymaniu zwierzęcia, zachowanie zwykłych lub nakazanych środków ostrożności. Przez trzymanie zwierzęcia należy rozumieć sytuację, w której opiekun zwierzęcia jest w jego posiadaniu, sprawuje nad nim władztwo w danej chwili, niezależnie od tytułu prawnego. Nie musi być to właściciel zwierzęcia. Może to być także osoba, która np. grzecznościowo wyprowadza psa sąsiada na spacer. Co rozumieć należy przez zachowanie środków ostrożności? Ogólnie pojęcie środków ostrożności obejmuje wszelkie środki, których podejmowanie zapewnia bezpieczne trzymanie zwierzęcia i dzieli się je na zwykłe i nakazane. Zwykłe środki ostrożności wynikają z zasad wiedzy ogólnej, doświadczenia życiowego, zwyczaju i rozsądku. Są one powszechnie przyjęte przy trzymaniu zwierząt w ogóle, a także zwierząt danego gatunku, czy rasy. Nakazane środki ostrożności to takie, które wynikają z obowiązujących przepisów. Mogą to być przepisy rangi ustawowej, np. przepisy ustawy o ochronie zwierząt stanowią, że prowadzenie hodowli lub utrzymywanie psa rasy uznawanej za agresywną wymaga zezwolenia wydanego przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Mogą to być także przepisy prawa miejscowego. Te akty prawne podejmowane są przez rady miejskie i noszą nazwę „regulaminu utrzymania porządku i czystości na terenie gminy […]”. Wiele gmin wprowadziło obowiązki trzymania psa, w miejscach publicznych, na smyczy lub w kagańcu. Inne z kolei określają ogólnie, że w miejscach publicznych nadzór nad psem musi być sprawowany w sposób zapewniający poczucie bezpieczeństwa innych ludzi i zwierząt. Warto sprawdzić przepisy obowiązujące w gminie, w której mieszkamy.
Co grozi za złamanie przepisów o trzymaniu psów? W najlepszym wypadku będzie to mandat, którego wysokość w niektórych przypadkach może sięgnąć kwoty 5 000 zł. W najgorszym, gdy pies zrobi komuś krzywdę, czyn taki może być zakwalifikowany jako przestępstwo i w tym wypadku istnieje już potencjalne zagrożenie karą pozbawienia wolności. Warto, w szczególności, pamiętać, że właściciel zwierzęcia odpowiada za zachowanie zwierzęcia. Odpowiada więc za wyrządzone przez nie szkody. Nieodpowiedzialne zachowanie właściciela, połączone z nieodpowiednim zachowaniem zwierzęcia, może dodatkowo wywołać w portfelu właściciela poważne konsekwencje finansowe.
Marcin Czwakiel
Kancelaria Adwokatów Czwakiel i Wspólnicy