W czasach zmieniającego się globalnie klimatu oraz coraz częstszych okresów susz, dobrym rozwiązaniem problemu niedoboru wody na należącej do nas nieruchomości staje się wybudowanie studni. Budowa studni staje się także koniecznością w przypadku braku możliwości podłączenia nieruchomości do sieci wodociągowej. Można ją też wybudować, gdy posiadamy naprawdę dużą powierzchnię ogrodu wymagającą nawadniania, co pozwoli zmniejszyć koszt zużycia wody z wodociągów. Oczywiście przepisy przewidują, jakie wymagania należy spełnić, by budowa studni odbyła się zgodnie z prawem. Przepisy te nie znajdują się jednak tylko w jednej ustawie, stąd łatwo o ich naruszenie.
Zacznijmy od tego, czym właściwie jest studnia, w rozumieniu prawa. Studnia to ujęcie wody podziemnej, sztucznie wiercone lub kopane poziomo lub ukośnie w warstwie gleby aż do poziomu wodonośnego. Może sięgać tylko do poziomu wód podskórnych, znajdujących się bezpośrednio pod warstwą gleby lub do wód głębinowych, osadzonych znacznie niżej. W pierwszym przypadku woda nie jest przykryta warstwą nieprzepuszczalną, w związku, z czym z powierzchni ziemi mogą przenikać do niej najróżniejsze zanieczyszczenia. Taka studnia potrafi również wyschnąć w okresie suszy. Studnia sięgająca warstwy wodonośnej, jako położonej głębiej, pozbawiona jest tych mankamentów.
Od wejścia w życie nowelizacji prawa budowlanego, tj. od 28 czerwca 2015 r., budowa studni została formalnie bardzo ułatwiona. Jej wykonanie nie wymaga już uprzedniego uzyskania pozwolenia na budowę. Nie wymaga również dokonania zgłoszenia. Nie oznacza to jednak konieczności spełnienia wymagań obejmujących lokalizację studni. Określa je rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Z przepisów zawartych w rozporządzeniu wynika na przykład, że odległość studni dostarczającej wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi, powinna wynosić co najmniej: 1) do granicy działki – 5 m; 2) do osi rowu przydrożnego – 7,5 m; 3) do budynków inwentarskich i związanych z nimi szczelnych silosów, zbiorników do gromadzenia nieczystości, kompostu oraz podobnych szczelnych urządzeń – 15 m. Rozporządzenie nie określa odległości dla studni, z których woda nie będzie spożywana przez ludzi, a np. wykorzystywana do podlewania ogrodu.
Prawo budowlane nie jest jednak jedyną ustawą zawierającą zapisy dotyczące wykonywania studni. W pewnych sytuacjach konieczne będzie uzyskanie pozwolenia. Zastosowanie mogą bowiem znaleźć przepisy prawa wodnego, gdyż studnia głębinowa stanowi urządzenie wodne w rozumieniu tejże ustawy. Przed rozpoczęciem budowy studni należy uzyskać pozwolenie wodnoprawne, jeżeli studnia ma być głębsza niż 30 m lub przewidziany jest pobór wody w ilości przekraczającej 5 metrów sześciennych na dobę, albo pobór wody nie jest związany ze zwykłym korzystaniem z wód. Zwykłe korzystanie z wód może służyć wyłącznie zaspokajaniu potrzeb własnego gospodarstwa domowego lub rolnego. Jeżeli te warunki nie są spełnione, to pozwolenie nie jest wymagane.
Trzecią ustawą, pod którą może podlegać budowa studni, jest prawo geologiczne i górnicze. Ustawa ta znajdzie zastosowanie w przypadku wykonywania studni o głębokości większej niż 30 m i/lub służącej do poboru wody w ilości większej niż 5 metrów sześciennych na dobę, albo znajdującej się na obszarze górniczym. Jeżeli przekroczona będzie głębokość, wykorzystanie dobowe lub studnia będzie wykonywana na obszarze górniczym, jej wykonanie będzie traktowane jako robota geologiczna. W takim wypadku konieczne staje się już opracowanie projektu robót geologicznych, który w zależności od sytuacji, może podlegać zgłoszeniu do starosty lub nawet wymagać zatwierdzenia przez starostę.
Marcin Czwakiel
Kancelaria Adwokatów Czwakiel i Wspólnicy