Za popełnienie niektórych przestępstw grozi nie tylko surowa kara. W pewnych wypadkach sąd może orzec środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych. Orzeczenie takiego zakazu związane jest najczęściej z kierowaniem pojazdem w stanie po użyciu lub pod wpływem alkoholu.
Sąd, z małymi wyjątkami, w takich wypadkach musi orzec środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów, na określony przepisami czas. Nadto, w swoim orzekaniu, sąd jest ograniczony dolną granicą czasu trwania tego zakazu, która wynosi 6 miesięcy w przypadku wykroczenia i 3 lata w przypadku przestępstwa. Istnieje jednakże, prawna możliwość, by móc odzyskać możliwość prowadzenia pojazdu jeszcze w trakcie trwania sądowego zakazu.
Możliwość taką skazany może uzyskać, jeżeli upłynęła co najmniej połowa okresu, na który zakaz został orzeczony. Natomiast w przypadku, gdy zakaz został orzeczony dożywotnio, najwcześniej po upływie 10 lat jego trwania. Podjęcie działań przed upływem tych terminów nie przyniesie żadnego efektu.
Co więc należy zrobić, aby – mimo zakazu sądowego – móc, zgodnie z prawem, prowadzić samochód? Należy wystąpić do sądu z uzasadnionym wnioskiem o modyfikację orzeczonego zakazu, czyli o złagodzenie jego represyjności. Wniosek nie powoduje skrócenia czasu trwania orzeczonego środka karnego. Złagodzenie represyjności polega w tym wypadku, na orzeczeniu przez sąd, że zakaz przez pozostały okres jego obowiązywania, będzie dotyczył wyłącznie prowadzenia pojazdów, które nie są wyposażone w blokadę alkoholową. Innymi słowy: w przypadku uwzględnienia wniosku, skazany będzie mógł prowadzić pojazd mechaniczny, w którym zostanie zainstalowana specjalna blokada alkoholowa. Blokada alkoholowa to urządzenie techniczne, które uniemożliwia uruchomienie silnika samochodu, gdy zawartość alkoholu w wydychanym przez kierującego powietrzu wynosi co najmniej 0,1 mg alkoholu w 1 dm3.
Należy pamiętać, że sąd nie rozpozna złożonego wniosku automatycznie na korzyść wnioskodawcy. Sąd może, a nie musi, złożony wniosek uwzględnić. Okoliczności, które sąd rozpoznający wniosek bierze pod uwagę to przede wszystkim: 1) postawa wnioskodawcy, którą sąd ocenia przez pryzmat jego zachowania się po popełnieniu przestępstwa np. czy naprawiona została szkoda, czy zadośćuczynienie zostało wypłacone itp., 2) właściwości i warunki osobiste wnioskodawcy, do których zalicza się np. prowadzenie ustabilizowanego trybu życia, warunki rodzinne, brak kontaktu ze środowiskiem kryminogennym itp.
Sąd rozpoznając wniosek dokonuje zatem tzw. prognozy zachowania wnioskodawcy w przyszłości, w szczególności pod kątem tego, czy złagodzenie represyjności zakazu prowadzenia pojazdów i wydanie zezwolenia na ich prowadzenie, przy zastosowaniu blokady alkoholowej, nie spowoduje zagrożenia w bezpieczeństwie komunikacji. Okoliczności, które sąd bierze pod uwagę, a na które powołuje się wnioskodawca, powinny być możliwie dokładnie i szeroko opisane.
Sąd może złożonego wniosku nie uwzględnić. W takiej sytuacji przysługuje wnioskodawcy zażalenie na postanowienie sądu. Pamiętać należy, że zażalenie przysługuje także prokuratorowi, który w ten sam sposób może odwołać się od pozytywnego dla wnioskodawcy orzeczenia sądu.
Po uzyskaniu pozytywnego rozstrzygnięcia, należy zwrócić się do właściwego starosty o zwrot prawa jazdy. W samym zaś prawie jazdy znajdzie się adnotacja, o uprawieniu do prowadzenia pojazdów wyłącznie wyposażonych w blokadę alkoholową.
Marcin Czwakiel
Kancelaria Adwokatów Czwakiel i Wspólnicy