Wojewoda Dolnośląski, rozstrzygnięciem nadzorczym z 27 lutego 2020 r., stwierdził nieważność uchwały nr XX/197/20 Rady Miejskiej Wałbrzycha z 30 stycznia 2020 r. w sprawie ograniczenia stosowania oraz wyeliminowania niektórych, jednorazowych wyrobów z tworzyw sztucznych.
– Badania naukowe i opinie lekarzy potwierdzają, że wytwarzanie coraz większych ilości odpadów plastikowych o charakterze jednorazowym to realne zagrożenie dla naszego zdrowia i życia. Cząsteczki mikroplastiku dostają się do organizmów nie tylko poprzez układ pokarmowy ale także przez układ oddechowy. Zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym (w zakresie nieuregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach) rada gminy może wydawać przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne dla ochrony życia lub zdrowia obywateli. Dlatego właśnie radni rady miejskiej przyjęli uchwałę, która na terenie wszystkich nieruchomości stanowiących własność Gminy Wałbrzych z dniem 21 marca 2020 r. wprowadza zakaz posiadania, używania, udostępniania oraz sprzedaży produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (pojemników na żywność i napoje, widelców, noży, łyżeczek, pałeczek, talerzy, słomek, mieszadełek itp.). Bardzo ważnym elementem przyjętej uchwały jest wprowadzenie na terenie całego miasta zakazu sprzedaży oraz udostępniania jednorazowych toreb na zakupy z tworzywa sztucznego. Ta uchwała to nasz kolejny krok w walce o przyszłość naszych dzieci i wnuków – mówił 30 stycznia 2020 r. prezydent Wałbrzycha Roman Szełemej po przyjęciu przez Radę Miejską Wałbrzycha uchwały w sprawie ograniczenia stosowania oraz wyeliminowania niektórych, jednorazowych wyrobów z tworzyw sztucznych.
W toku prowadzonego wobec uchwały postępowania nadzorczego, Wojewoda Dolnośląski skierował do Rady Miejskiej Wałbrzycha pismo, wskazujące na jej podjęcie z istotnym naruszeniem prawa.
– Wiceprzewodniczący Rady Miejskiej Wałbrzycha, przedłożył stanowisko tego organu w piśmie z dnia 20 lutego 2020 r. (…) Jednak złożonych wyjaśnień – po dokonaniu analizy przez pryzmat konstytucyjnej zasady legalizmu, obowiązującej także Radę Miejską Wałbrzycha, oraz przepisów upoważniających do podjęcia uchwały ustanawiającej prawa i obowiązki lokalnej wspólnoty samorządowej – w ocenie organu nadzoru nie można uznanć za zasadnych. (…) W świetle dokonanej analizy prawnej przepisów prawa powszechnie obowiązującego, postanowień uchwały i jej uzasadnienia, organ nadzoru stwierdził, że uchwała, mająca na celu ograniczanie w celu wyeliminowania z obrotu jednorazowych tworzyw sztucznych, została podjęta z istotnym naruszeniem (…) przepisów prawa. (…) Z uwagi na brak spełnienia ustawowych przesłanek, upoważniających do wydania aktu normatywnego o charakterze przepisów porządkowych, ale także naruszenie innych przepisów prawa obowiązującego, wykazanych w rozstrzygnięciu nadzorczym, organ nadzoru stwierdził nieważność uchwały w całości – czytamy w uzasadnieniu podpisanym przez wojewodę Jarosława Obremskiego.
Zgodnie z art. 92 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, stwierdzenie przez organ nadzoru nieważności uchwały rady miejskiej wstrzymuje jej wykonanie z mocy prawa w zakresie objętym stwierdzeniem nieważności, z dniem doręczenia rozstrzygnięcia nadzorczego.
Od tego rozstrzygnięcia władzom Wałbrzycha przysługuje prawo wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu.
Robert Radczak