28 czerwca odbyła się sesja Rady Miejskiej Mieroszowa dotycząca wykonania budżetu gminy za 2016 rok. Półmetek kadencji to dobry moment do oceny pracy włodarzy naszej gminy, dwa pełne wykonania budżetu za 2015 i 2016 rok pozwalają ocenić umiejętności pana Marcina Raczyńskiego jako burmistrza oraz radnych jako zespołu kontrolującego i inspirującego jego działania. O ile budżet na 2015 rok został przygotowany przez poprzedniego burmistrza, praktycznie bez zmian został przedłożony radzie i przyjęty do realizacji, to budżet na 2016 rok jest już autorskim projektem burmistrza Raczyńskiego. Przyjmując ten projekt budżetu radni okazali mu ogromne zaufanie. Sądząc po wynikach i wysłuchaniu opinii wypowiadanych w czasie dyskusji było to zaufanie nadmierne. Radni okazali to w sposób najbardziej wymowny: nie przyjmując sprawozdania z wykonania budżetu za 2016 rok i odmawiając burmistrzowi udzielenia absolutorium. Wyniki osiągnięte w ubiegłym roku przez burmistrza Raczyńskiego – moim zdaniem – absolutnie uzasadniają taką decyzję.
Przedstawiony na sesji wynik realizacji dochodów gminy – 24 332 715 zł – pokazuje, że osiągnięto dochody na poziomie zbliżonym do lat ubiegłych. Ale tylko pozornie. Taki rezultat uzyskanych dochodów zawdzięczamy Programowi 500+, bo rząd przekazał gminie na ten cel – 2 051 652 zł. Po odjęciu tej kwoty wykonanie dochodów budżetu w 2016 r. wnosi – 22 281 063 zł, jest to 94% wykonania z 2015 r. i tylko 87% wykonania z 2014 r.
Wykonanie dochodów budżetu 2016 2015 2014
24332715 zł 23737976 zł 24394238 zł
Wykonanie dochodów budżetu
bez programu 500+ 22281063 zł 23737976 zł 24394238 zł
Aby te różnice były bardziej czytelne dla czytających ten tekst, przeliczyłem wyniki realizacji w przeliczeniu na jednego mieszkańca gminy. Spadek dochodów w 2016 r. – w porównaniu do 2014 r. – wyniósł 2 113 175 zł czyli 326,17 zł na mieszkańca. Ponieważ dochody gminy składają się z dochodów bieżących i dochodów majątkowych, czyli pozyskanych środków, poniżej prezentuję wyniki trzech poprzednich lat. Taka ich prezentacja wygląda bardziej wymownie:
2016 2015 2014
Dochody bieżące na 1 mieszkańca 3365,58 zł 3410,80 zł 3432,35 zł
Dochody majątkowe na 1 mieszkańca 72,85 zł 252,47 zł 331,91 zł
Spadek pozyskania środków pomocowych był 4,5-krotny. Tak znaczne obniżenie dochodów gminy powinno wpłynąć na znaczące ograniczenie wydatków bieżących, burmistrz postąpił jednak inaczej, ograniczenia były, lecz nie tam gdzie powinny.
Pora na omówienie wydatków budżetu z 2016 r., które – podobnie jak dochody – składają się z wydatków bieżących i z wydatków majątkowych. Ich realizacja była na poziomie lat ubiegłych, jednak również kwotę wydatków trzeba pomniejszyć o środki przeznaczone na Program 500+ – 2 051 652 zł. W przeliczeniu na jednego mieszkańca wydatki budżetu w 2016 i latach poprzednich wyniosły odpowiednio:
2016 2015 2014
wydatki budżetu: 3390,60 zł 3572,94 zł 3733,30 zł
wydatki bieżące: 3308,98 zł 3284,60 zł 3364,70 zł
wydatki majątkowe: 82,00 zł 288,87 zł 368,59 zł
Widać wyraźnie, że w 2016 roku wydatki bieżące były na poziomie zbliżonym do dwóch poprzednich lat licząc razem z 500+ jednak poziom nakładów na majątek gminy – wydatki majątkowe – zmalał dramatycznie. Porównując się z pozostałymi gminami naszego powiatu, mamy prawo się martwić. Porównanie za 2016 rok wypada bardzo przygnębiająco:
Gmina wydatki majątkowe na 1 mieszkańca kwota
Szczawno Zdrój 1099,85 zł 626 8026 zł
Czarny Bór 1033,60 zł 526 1867 zł
Walim 355,80 zł 2 314 985 zł
Jedlina Zdrój 343,25 zł 1 785 971 zł
Stare Bogaczowice 320,16 zł 1 383 273 zł
Głuszyca 202,29 zł 1 779 646 zł
Mieroszów 82,00 zł 531 395 zł
Tak niski wynik burmistrz Mieroszowa tłumaczył na sesji „pauzą” w wydatkowaniu środków pomocowych w skali całego kraju. Problem w tym, że w naszym powiecie „pauza” dotyczyła tylko naszej gminy. Takie tłumaczenie jest nieudolną próbą przerzucania odpowiedzialności na innych. Pan Marcin Raczyński musi zrozumieć, że tylko on – jako burmistrz – ma inicjatywę w sprawach ograniczenia wydatków budżetowych i planów inwestycyjnych, a odpowiedzialności za swoje nieudolne działania nie powinien przerzucać na innych – po prostu nie wypada.
W 2016 roku wartość majątku gminy zmalała o 1 149 584 zł – odpis amortyzacyjny. Tylko 82 zł licząc na jednego mieszkańca wydane na odtwarzanie majątku gminy, gdy wartość tego majątku w 2016 roku wyniku amortyzacji, zmalała o 177,40 zł oznacza , że burmistrz wrzucił wsteczny bieg i – jako gmina – zaczynamy się cofać. Nie takie działania obiecywał obejmując swój urząd…
W trakcie dyskusji burmistrz Raczyński zapewniał radę, że mając świadomość spadku dochodów ograniczał wydatki bieżące przede wszystkim na administrację. Przedstawione w sprawozdaniu z wykonania budżetu liczby mówią co innego. Porównanie wydatków w tych działach, które mają największy wpływ na poziom wydatków nie pozostawia wątpliwości.
Porównanie wydatków w niektórych działach w przeliczaniu na 1 mieszkańca, w których nastąpił wzrost:
2016 2015 2014
Dział 750 – Administracja Publiczna 548,38 zł 533,24 zł 525,76 zł
Dział 852 – Opieka Społeczna 976,17 zł 601,36 zł 611,24 zł
Bez programu 500+ 659,56 zł
Dział 801 – Oświata 1066,62 zł 1077,85 zł 1065,64 zł
Zestawienie pokazuje, że mówiąc o ograniczeniu wydatków pan burmistrz – określę to bardzo delikatnie – minął się z prawdą . Wydatki poniesione przez gminę na administrację i opiekę społeczną były znacząco wyższe niż w latach ubiegłych. Tylko utrzymanie oświaty było na zbliżonym poziomie, pomimo spadku dochodów gminy o 11,8 %. Poziom wydatków w innych działach pokazuje na czym faktycznie burmistrz oszczędzał.
Porównanie wydatków w niektórych działach w przeliczeniu na 1 mieszkańca, w których nastąpił spadek:
2016 2015 2014
Dział 600 – Transport i Łączność 99,59 zł 190,94 zł 139,48 zł
Dział 700 – Gospodarka Mieszkaniowa 314,61 zł 275,79 zł 440,64 zł
Dział 900 – Gospodarka Komunalna i Ochrona Śr. 346,76 zł 405,77 zł 335,87 zł
Dział 921 – Kultura i Ochrona Dziedz. Narodowego 178,46 zł 199,82 zł 205,56 zł
Dział 926 – Kultura Fizyczna i Sport 13,11 zł 94,60 zł 144,44 zł
To zestawienie pokazuje, że ograniczenie wydatków dotyczyło głównie nakładów na utrzymanie dróg – Dział 600, zmalały nakłady na remonty budynków komunalnych – Dział 700. Zmniejszono nakłady na zapatrzenie mieszkańców w wodę, odbiór ścieków, ochronę środowiska – Dział 900, pomimo wzrostu wpływów z opłaty za odbiór śmieci. Zmalały również nakłady na kulturę i sport – Działy 921 i 926 co jest zrozumiałe – wobec spadku dochodów na więcej nas nie stać. Jednak nie to pan Marcin Raczyński obiecywał mieszkańcom w kampanii wyborczej!
Przedstawione przeze mnie liczby dobrze obrazują faktyczne działania burmistrza w realizacji budżetu 2016 roku i – moim zdaniem – uzasadniają negatywną ocenę pracy burmistrza Mieroszowa w 2016 roku. Nieudzielenie mu absolutorium to właściwe podsumowanie jego pracy.
Szanowni Państwo! Dyskusja na sesji pokazała nie tylko katastrofalną sytuację gminnych finansów, pokazała również, że jest grupa radnych, którzy widzą te problemy i mają propozycję jak sytuację gminy naprawić. Wesprzyjmy ich! Wierzę, że poprzez rozmowę możemy uzgodnić co w naszej gminie jest niezbędne, z czego możemy, a z czego musimy zrezygnować, które wydatki są konieczne już, a które mogą poczekać. Taka dyskusja pozwoli przygotować rozsądny plan działań na 2018 rok i lata następne.
Po wakacjach zapraszam do rozmowy.
Wiesław Mąka (TP)